Gentleman's Agreement (1947)

Gentleman's Agreement (1947)

ယနေ့ခေတ် မော်ဒန်လူ့အဖွဲ့အစည်းမှာ "racism" ဆိုတဲ့ လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုကို ကွယ်ပျောက်သင့်ပြီဖြစ်တဲ့ မကောင်းသောအရာအဖြစ် လက်ခံလာကြပြီဖြစ်တယ်။ တိုးတက်ပြောင်းလဲလာတဲ့ လူမှုအဆောက်အအုံရဲ့ အရွှေ့ဟာ racism ပပျောက်သွားဖို့ဘက်ကို ဦးတည်လာပါတယ်။ အမေရိကန်တို့ဟာ ကမ္ဘာပေါ်မှာ ဒီမိုကရေစီတိုးတက်တဲ့နိုင်ငံ၊ မျှတမှန်ကန်တဲ့ constitution ကို အခြေခံထားတဲ့ နိုင်ငံဖြစ်တယ်ဆိုတာကို ပြသဖို့ သူတို့ရဲ့ထက်မြတ်တဲ့လက်နက်ဖြစ်တဲ့ ရုပ်ရှင်ကားများနဲ့ အကြိမ်ကြိမ် ကြိုးစားခဲ့ကြတယ်။ ဘာသာရေး၊ လူမျိုးရေး၊ လိင်အမျိုးအစား ခွဲခြားမှုကို ဆန့်ကျင်တဲ့ ဇာတ်ကားတွေလည်း အများကြီး ထွက်ရှိခဲ့ကြပြီးဖြစ်ပါတယ်။ 1947 ခုနှစ်မှာ Best picture အော်စကာရခဲ့တဲ့ Gentleman's agreement လည်း အပါအဝင်ပါ။
အကြောင်းအရာကတော့ New York ကိုလောလောလတ်လတ်ပြောင်းရွှေ့လာခဲ့တဲ့ ဂျာနယ်လစ်တစ်ဦး (Gregory Peck) အပေါ် အခြေခံပါတယ်။ သူဟာ မုဆိုးဖိုတစ်ယောက်ဖြစ်ပြီး သူနဲ့အတူ သူ့အမေနဲ့ သူ့သားလေးတို့လဲ လိုက်ပါခဲ့ကြတယ်။ သူ့ကို သူ့ရဲ့မဂ္ဂဇင်းတိုက်က Anti-semitism အကြောင်း အခန်းဆက်ဆောင်းပါးရေးဖို့ အလုပ်အပ်ခံရတယ်။ Longman dictionary ထဲမှာတော့ anti-semitism ကို "hatred of jewish people" လို့ပြောထားတယ်။ အဲ့ခေတ်အခါက ဂျူးတွေကို နေရာတိုင်းလိုလိုမှာ  အနှိမ်ခံ၊ အပယ်ခံလူနည်းစုလိုဖြစ်နေစေခဲ့တဲ့ ဂျူးမုန်းတီးရေးဝါဒအကြောင်း ဆောင်းပါးရေးဖို့ပါပဲ။ ဘယ်လိုရှုထောင့်ကနေ ဒီအကြောင်းအရာကို ရေးရမလဲလို့ ခေါင်းပူအောင်စဉ်းစားပြီးနောက် အကြံတစ်ခုရတယ်။ မင်းသားဟာ New York ကိုပြောင်းလာလာချင်းဖြစ်တဲ့အတွက် သူ့ကိုလူသိပ်မသိကြသေးတာကို အသုံးချပြီး သူဟာ ဂျူးတစ်ယောက်ပါလို့ ဟန်ဆောင်အယုံသွင်းဖို့ပဲ။ ဂျူးတွေနေရာက ဝင်ရောက်ခံစားကြည့်ခြင်းဖြင့်သာ ဒီအကြောင်းအရာကို သူထဲထဲဝင်ဝင် နားလည်နိုင်မယ်၊ ရေးသားနိုင်မယ်လို့ တွေးမိပါတယ်။ ဟန်ဆောင်'ဂျူး' တစ်ယောက်အဖြစ် မင်းသားကြုံတွေ့လာရမယ့် အတွေ့အကြုံများကို ဇာတ်လမ်းဆင်ထားတာပါပဲ။
သဘောကျမိတဲ့ အခန်းလေးတစ်ခန်းကို ထုတ်နုတ်တင်ပြချင်ပါတယ်။ မင်းသားဟာ ဂျူးတစ်ယောက်အဖြစ် နေထိုင်လာတဲ့အခါ ဂျူးများကြုံနေရတဲ့ အခက်အခဲများကို သူကိုယ်တိုင်လည်း တဖြည်းဖြည်းကြုံလာရတယ်။ တစ်ရက်မှာ သူ့သားလေးက ငိုယိုပြီး အိမ်ပြန်လာတယ်။ လမ်းထိပ်ကကောင်လေးတွေက သူ့ကို 'dirty Jews' လို့ ဝိုင်းလှောင်ကြလို့တဲ့။ အဲ့အခါ မင်းသားရဲ့ ရည်းစားဖြစ်သူက ကလေးကို နှစ်သိမ့်တဲ့အနေနဲ့ "သားရယ် မင်းက တကယ့်ဂျူးမှ မဟုတ်တာ၊ ဝမ်းနည်းစရာမလိုပါဘူးကွယ်" လို့ပြောတော့ မင်းသားကမကြိုက်ဘူး။ သူ့ရည်းစားကိုမာန်လိုက်ပြီး သူ့သားကို သပ်သပ်ခေါ်သွားပြီးဆုံးမတယ်။ မင်းသားရဲ့ သဘောဟာ ငယ်ရွယ်သေးတဲ့သူ့သားလေးရဲ့ စိတ်မှာ ဂျူးတွေဟာ နိမ့်ကျတဲ့လူမျိုးများလို့မထင်စေချင်တာ။ တကယ် ဂျူးမဟုတ်လို့ ဝမ်းနည်းစရာမလိုဘူးဆိုတာထက်၊ တကယ်ဂျူးဖြစ်ခဲ့ရင်လည်း သူလည်းလူ ကိုယ်လည်းလူ အတူတူသာဖြစ်တဲ့အတွက် ဝမ်းနည်းစရာမရှိဘူး၊ ခေါင်းငုံ့စရာမလိုဘူးလို့ သူ့သားလေးကို သိစေချင်တာဖြစ်ပါတယ်။
မင်းသားရဲ့ ရည်းစားဟာလည်း anti-semitism ကို ရွံရှာမုန်းတီးသူတစ်ယောက်ပါပဲ။ ဒါပေမယ့် သူဟာ အင်အားနည်းအုပ်စုဖြစ်တဲ့ ဂျူးတွေကိုသနားတဲ့စိတ်နဲ့သာ ဆန့်ကျင်နေတာဖြစ်တယ်။ သူ့ရဲ့မသိစိတ်မှာ ဂျူးတွေက သာမန်လူတွေထက်နိမ့်ကျတယ်လို့ ခံယူနေမိတယ်။ မင်းသားကျတော့ ဂျူးတွေဖြစ်လို့ သနားစရာမလိုဘူး၊ အသနားခံစရာလည်းမလိုဘူး၊ ဂျူးများဟာ တစ်ကမ္ဘာလုံးက လူသားတွေနဲ့ မယုတ်မလျော့ တစ်တန်းတည်းသာဖြစ်တယ်လို့ ယုံကြည်သူဖြစ်တာကြောင့် သူ့ရည်းစားနဲ့ ကတောက်ကဆတွေရှိလာခဲ့ပါတော့တယ်။
မင်းသားရဲ့ secretary ကလည်း ဂျူးတစ်ယောက်ပဲ။ သူ့ရဲ့ခံယူချက်ကျတော့လည်း ထူးတယ်။ သူက အရာရာမှာ နှိမ့်ချဆက်ဆံခံနေရတဲ့ ဂျူးဘဝကို သိရှိလက်ခံတယ်။ သူ့ဟာ ဂျူးးတစ်ယောက်ဖြစ်လာရတဲ့အတွက် ဒါတွေကခံရမှာပဲလို့ ယူဆတယ်။ ဒီကြားထဲကမှ အဆင်ပြေအောင်၊ ရှင်သန်အောင် ရေလိုက်ငါးလိုက်နေဖို့ပဲလို့ သူမှတ်ယူတယ်။ ဒီအလုပ်ရဖို့တောင် သူ့ရဲ့နာမည်ကို ပြောင်းခဲ့သူဖြစ်တယ်။ ဒါကိုလည်း မင်းသားက သဘောမကျ။ ခွဲခြားဆက်ဆံခံရတာကို ခေါင်းငုံ့ခံနေခြင်းကိုက ခွဲခြားဆက်ဆံတာကို အားပေးနေခြင်းပဲလို့ မာန်မဲခဲ့တယ်။
ရုပ်ရှင်အနေနဲ့ အရမ်းကြီး နှစ်ခြိုက်သဘောကျရတဲ့ ဇာတ်ကားတော့မဖြစ်ခဲ့ပါဘူး။ ပြောချင်၊ ပေးချင်တာတွေကို အတုံးလိုက်ကြီးထည့်ထားတာများလို့ ပေါ်လစီကားနဲ့တောင်ဆင်နေသေးတယ်၊ တစ်ချက်တစ်ချက်။ သို့သော်လည်း ဇာတ်လိုက်မင်းသားရဲ့ ခံယူချက်စိတ်ဓာတ်က အတုယူစရာကောင်းသလို၊ ကောင်းမွန်တဲ့ရည်ရွယ်ချက်လည်းတွေ့ရတာကြောင့် ကောက်နုတ်တင်ပြလိုက်ရခြင်းပါ။ စကားမစပ် Gregory Peck ကို ဒီလိုမျိုး ခံယူချက်ကောင်းနဲ့ခွဲခြားခံရသူဘက်ကရပ်တည်ပေးတဲ့ သူရဲကောင်းဇာတ်ရုပ်မျိုး နောက်ထပ် နာမည်ကြီးတစ်ကားမှာ မြင်တွေ့နိုင်သေးတယ်။ ဘယ်ကား ရှိရမလဲ။ သူကိုယ်တိုင် အကယ်ဒမီရခဲ့တဲ့ To Kill a Mockingbird ထဲက Atticus Finch ပဲပေါ့ဗျာ။


~Miller~